İMEAK DTO ARALIK 2020 AB BÜLTENİ

Avrupa'da denizcilik sektöründe meydana gelen güncel gelişmelere ilişkin çeşitli kaynaklardan derlenen haberler bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır.

1. EMSA, COVID-19’un deniz taşımacılığı üzerindeki etkisini raporladı.

Uluslararası taşımacılık ve denizcilik sektörü, COVID-19 salgınından hem doğrudan hem de dolaylı olarak etkilenmiştir. Avrupa Deniz Emniyeti Ajansı (European Maritime Safety Agency - EMSA), esas olarak Avrupa Birliği Gemi Trafiği İzleme ve Bilgi Sistemi (SafeSeaNet) ve bazı durumlarda LRIT (Gemilerin Uzak Mesafelerden Tanımlanması ve İzlenmesi) ve MARINFO verileriyle birleştirilmiş verileri kullanarak, COVID-19'un deniz taşımacılığı trafiği üzerindeki etkisine dair rakamları ortaya koyan bir rapor yayımlamıştır. Rapor, liman uğrak verilerini gösteren gemi hareketleri istatistiklerine dayanmakta olup, istatistiksel verilerin yorumlanması yapılmamaktadır.

AB limanlarına yapılan gemi uğrakları incelendiğinde, gemi uğrak sayısının 2020'nin ilk 50 haftasında bir önceki yılın aynı dönemine göre %12,1 oranında azalma tespit edilmiştir. Sadece 7-13 Aralık haftalarını kapsayan 50. haftada uğrak yapan gemi sayısı 2019'un aynı haftasına göre % 2,3 artmıştır. En çok etkilenen sektörler kimyasal tankerler, kruvaziyer gemileri ve yolcu gemileridir. Dökme yük gemileri, konteyner gemileri, genel yük gemileri, petrol tankerleri ve Ro-Ro yolcu ve Ro-Ro yük gemilerinin sayısında ise sadece küçük bir azalma (% 5'e kadar) olmuştur.

En çok etkilenen ülkeler Hırvatistan, Finlandiya, Fransa ve İspanya olup, 2019-2020 yılları arasında gemi uğrak sayısında gerçekleşen düşüş, krizden büyük ölçüde etkilenen kruvaziyer ve yolcu gemilerinin trafiğine bağlanmaktadır.

EMSA raporu, MARINFO'nun 2019 ve 2020 verilerini işleyerek, COVID-19 salgınının AB Üye Devletlerinin bayraklarını taşıyan gemilerin dünyanın herhangi bir limanına yaptıkları uğraklar üzerindeki etkisini de analiz etmektedir. Mart ayının ilk yarısından Aralık 2020'ye kadar AB bayraklı gemilerin dünya çapındaki liman uğraklarının 2019 yılının aynı haftalarına oranla düşüş gözlenmiş; kruvaziyer ve araç taşıyıcılarında büyük bir azalma gözlenmiştir. Temmuz ayının sonundan bu yana, AB bayraklı yolcu gemilerinin (dünya çapındaki) liman uğrakları 2019 yılının aynı haftalarına göre artış göstermiş; benzer şekilde, Temmuz ayı ortasından itibaren AB bayraklı Ropax trafiği, dünya çapındaki liman uğrakları sayısı bakımından 2019'un aynı dönemine göre pozitif bir eğilim göstermiştir.

EMSA ayrıca Avrupa'dan Çin'e ve Avrupa'dan ABD'ye giden deniz taşımacılığı rotalarının nasıl etkilendiğini de analiz etmiştir. Mart-Aralık 2020 arasında, Avrupa'dan Çin’e ve ABD'ye gemi trafiği 2019'un aynı dönemlerine göre azalmıştır. 2019 ve 2020 yıllarının 1 ile 50. Haftaları arası karşılaştırıldığında, Avrupa'dan Çin'e trafik akışında % 52,3'lük önemli bir düşüş olduğu, Çin'den Avrupa'ya olan trafik akışında ise % 41 düşüş olduğu görülmektedir. 2019 ve 2020'nin aynı dönemi Avrupa’dan ABD’ye olan trafik açısından karşılaştırıldığında % 32,4'lük bir düşüş görülürken, ABD’den Avrupa’ya olan rotalardaki düşüşün % 38,4'e ulaştığı gözlenmektedir. 

EMSA analizi, COVID-19'dan en çok etkilenen gemilere de (kruvaziyer, yolcu gemileri ve RoRo / yolcu) odaklanmıştır. EMSA, AB limanlarında bulunan kruvaziyer gemilerinin ve seyir halinde olup ilerleyen günlerde AB limanlarına gidecek olan yolcu gemilerinin listesi ile günlük bir durum raporu üreten verilerin analizine Mart ayında başlamıştır. Söz konusu analiz, AB limanlarında bulunan yolcu gemilerinin sayısının arttığını göstermiştir. Rapor, kruvaziyer gemilerindeki kişi (Persons on Board -PoB) sayısının Mart ayının başından itibaren kademeli olarak azalmaya başladığını ve esas olarak bu gemilerdeki gemi personeline denk gelen çok düşük bir seviyede kaldığını göstermiştir. Koronavirüs salgını ilerledikçe dünyadaki büyük kruvaziyer hatları Mart ayı ortasında kalkışları askıya almış ve bazıları sınırlı sayıda gemi ve bölgeyle faaliyete devam etmiştir.

COVID-19 salgını ilerlemeye devam ederken, limanlar benzeri görülmemiş sayıda geminin demirlediğine ve yüklerini boşaltmak için beklediğine tanıklık etmektedir. 2020'nin başından bu yana 2019'a kıyasla “demirdeki” gemi sayısında artış yaşanmaktadır.

EMSA raporu, kruvaziyer ve genel olarak yolcu taşımacılığı sektörlerinin COVID-19'dan en çok etkilenen sektörler olduğunu göstermiştir. Rapora göre diğer sektörler de koronavirüs salgınından etkilenmiş, ancak genel olarak ticaret durmamış, ticari gemi faaliyetleri, limanlar ve diğer deniz taşımacılığı sektörleri tüm zorluklara rağmen, malların hareketini sağlayarak ve geçim kaynaklarımız için denizciliğin stratejik önemini kanıtlayarak faaliyetlerini sürdürmüştür. (Kaynak: EMSA)

2. Karadeniz ülkeleri: Mavi Ekonomi üzerine bölgesel işbirliği, COVID-19 salgını sonrasını “daha iyi bir şekilde yeniden inşa etmeye” yardımcı olacaktır.

Karadeniz ülkeleri, Avrupa Komisyonu Çevre, Denizler ve Balıkçılık Komiseri Virginijus Sinkevicius'un katılımıyla 11 Aralık 2020’de yaptıkları bakanlar toplantısında, Mavi Ekonomi konusunda bölgesel işbirliğini güçlendirmeye karar verdi. Ortak denizcilik gündemi adı altında 2019 yılında kurulan söz konusu işbirliğinin, ülkeler ve sektörler arasındaki sinerjiyi artırarak tüm bölgeye fayda sağlaması beklenmektedir.

Yedi Karadeniz ülkesi (Bulgaristan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye ve Ukrayna), ortak denizcilik gündemlerinin 2019 yılında kabul edilmesinden bu yana ilk kez Bulgaristan koordinasyonunda bir araya gelmiştir. Bu arada, COVID-19 salgını kıyı turizmi, gemi inşa, balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği, deniz taşımacılığı ve liman faaliyetleri dahil olmak üzere bölgedeki Mavi Ekonomi sektörlerinin çoğunu ağır şekilde etkilemiştir. Ülkeler, ortak denizcilik gündeminin, Karadeniz Bölgesi’nin Mavi Ekonomi potansiyeline, dijitalleşme fırsatlarına ve akıllı ve sürdürülebilir bir yaklaşıma dayanarak “daha iyi inşa edilmesi” için doğru çerçeveyi sağladığı konusunda hemfikir olmuşlardır.

Avrupa Komisyonu, 2021-2027 AB uzun vadeli bütçesinden ve Next Generation EU[1]’dan alınabilecek mali destek fırsatları hakkında katılımcıları bilgilendirmiştir. Söz konusu mali destek toplamda 1.8 trilyon Euro ile bugüne kadar finanse edilen en büyük pakettir ve 98,4 milyar Euro bütçeli Komşuluk, Kalkınma ve Uluslararası İşbirliği Aracı'nı da (Neighbourhood, Development and International Cooperation Instrument) kapsamaktadır.

Bölge ülkeleri ve Avrupa Komisyonu, ortak denizcilik gündemi kapsamındaki ortak hedeflerin, AB tarafından ortak finanse edilenler de dahil olmak üzere, gelecekteki ulusal ve bölgesel programlara yansıtılması için birlikte çalışmaktadır. (Kaynak: Avrupa Komisyonu)

3. Denizcilik alanındaki sosyal ortaklar, denizde tehlikeli bir durumdan kurtarılan insanların hızlı ve öngörülebilir şekilde tahliye edilmelerini talep ediyor.

Avrupa Topluluğu Armatörler Birlikleri (European Community Shipowners’ Associations-ECSA), Avrupa Taşımacılık İşçileri Federasyonu (European Transport Workers’ Federation-ETF), Uluslararası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping –ICS) ve Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (International Transport Workers’ Federation- ITF), Avrupa Komisyonu Başkanı Von der Leyen, Başkan Yardımcısı Schinas, Komiser Johansson ve Komiser Valean'a ortak bir mektupla, ticaret gemileri ve bu gemilerin personeli tarafından denizde tehlikeli bir durumdan kurtarılan insanların hızlı ve öngörülebilir bir şekilde karaya çıkarılmasına ilişkin Avrupa Komisyonu’nun kararını hatırlatmıştır.

Denizcilik alanındaki sosyal ortaklar, ticaret gemilerinin ve personelinin talep ettiği söz konusu destekten bahsetmeyen Göç Paktı’nın (Migration Pact) Avrupa Komisyonu tarafından Eylül ayı başlarında yayımlamasından sonra Komisyonla temasa geçmişlerdir. Göç Paktı, tehlikede olan insanları kurtaran bir ticaret gemisinin (Maersk Etienne) yaşadığı en uzun çözümsüzlükten birkaç gün sonra yayımlanmıştır.

Sosyal ortakların çağrısının hemen ardından, İçişleri Komiseri Ylva Johansson, ECSA ve ETF temsilcileriyle bir araya gelmiş ve Komisyon’un sosyal ortakların endişelerini ve kamu desteğine olan ihtiyaçlarını anladığını ve bu konudaki desteğini netleştirmek için tüm seçenekleri araştıracağını beyan etmiştir.

Sosyal ortaklar yaptıkları açıklamada şu hususları dile getirmişlerdir: "Ticaret gemilerinin insani ve uluslararası hukuktaki yükümlülüklerini yerine getirmek için tehlikede olan insanları kurtardıklarını vurgulamak önemlidir. Bu nedenle, devletlerin de uluslararası hukuk gereğince sorumluluklarını yerine getirdiklerine ve ticaret gemilerinin emniyetli, hızlı ve öngörülebilir bir şekilde tahliye edilmesini sağlamak için işbirliği yaptıklarına dair güvence vermeleri çok önemlidir."

Sosyal ortaklar, Avrupa Komisyonu’nun destek güvencesini memnuniyetle karşılarken, Göç Paktı'nın ticaret filosunun ve personelinin endişeleriyle başa çıkmak için yetersiz olduğu görüşündedirler. Konunun aciliyetini vurgulayan ortaklar, kamu desteğini göstermek için Komisyon tarafından düzeltici eylem talep etmekte ve Komisyonla çalışmaya hazır olduklarını ifade etmektedir. (Kaynak: ECSA)

4. Avrupalı ??armatörler, Brexit ticaret anlaşmasını memnuniyetle karşıladı.

Avrupa denizcilik sektörü, İngiltere ile Avrupa Birliği arasında varılan ve mevcut ticari akışkanlığı destekleyecek olan son dakika Brexit anlaşmasını memnuniyetle karşıladı.

Birleşik Krallık, 1 Ocak 2021 tarihinde AB Tek Pazarı ve Gümrük Birliği'nin yanı sıra tüm AB politikaları ve uluslararası anlaşmalarından da ayrılacak, böylece Birleşik Krallık ile AB arasında insanların, malların, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı sona erecektir.

Avrupa Komisyonu, Birleşik Krallık’la yaptığı kapsamlı müzakerelerin ardından 24 Aralık 2020 tarihinde, Birleşik Krallığın Avrupa Birliği ile gelecekteki işbirliği şartları konusunda “Ticaret ve İşbirliği Anlaşması”na (Trade and Cooperation Agreement) ulaşmıştır. Taslak Anlaşma üç ana unsurdan oluşmaktadır: (1) Serbest Ticaret Anlaşması; (2) Ceza Hukuku ve Medeni Hukuk konularında hukuki yaptırım ve adli işbirlikleri için yeni bir çerçeve; (3) Yatay bir yönetişim anlaşması.

Avrupa denizcilik sektörü, her iki taraftaki politika yapıcılarını da, her ne pahasına olursa olsun anlaşmasız bir senaryodan kaçınmaya davet etmektedirler. Nitekim AB-İngiltere tedarik zincirleri, tam merkezde deniz taşımacılığı olmak üzere derin bir şekilde birbiriyle ilişkilidir.

ECSA, “Yeni ticaret ilişkisi, geçiş dönemindeki mevcut düzenlemelere kıyasla büyük değişiklikleri zorunlu kılacak olsa da, herhangi bir anlaşmanın olması, mevcut ticari akışı olabildiğince sürdürmek ve eşit şartlar sağlamak açısından hiçbir anlaşmanın olmamasından daha iyidir. Geçici olarak yürürlükte olan bir anlaşma olsa da sektörler artık yeni ticaret bağları kuracaklardır. Yetkilileri, bu yeni AB-İngiltere ilişkisi kapsamında işletmeleri ve ticaretin sorunsuz bir şekilde sürdürülmesini desteklemek için esnek ve pragmatik olmaya davet ediyoruz. Karşılıklı pazar erişimini sürdürmek ve teşvik etmenin yanı sıra yolcuların ve kara ve deniz personelinin sorunsuz hareket etmesini sağlamak da çok önemlidir.”

İngiliz Limanlar Birliği (British Ports Association –BPA) de, AB ve İngiltere'nin Brexit sonrası için taslak bir anlaşmaya varmalarını, gümrük vergisinden muaf ticaretin devam etmesi açısından memnuniyetle karşılamakla beraber, geçiş dönemi sonunda büyük değişikliklerin olacağını da ifade etmektedir.

İngiliz Limanlar Birliği CEO'su Richard Ballantyne; “AB ile gümrüksüz ticaretin devam etmesi ve pazara erişime ilişkin diğer düzenlemelerin olması ihtimali, yük ve lojistik endüstrilerinde kesinlikle memnuniyetle karşılanacak bir haberdir. Buna göre, AB ile tarım ve otomotiv ticaretimiz, getirilebilecek yüksek gümrüklere tabi olmadan devam edebilecek gibi görünmektedir. Bu aynı zamanda, avladığımız balığın en büyük pazarına ihraç edilebileceği anlamına da gelmaktedir. Ancak bu anlaşmaya rağmen İngiltere kesinlikle AB'nin Gümrük Birliği ve tek pazarından ayrılmaktadır ki, bu da sınır ötesi ticaret için büyük değişiklikler anlamına gelmektedir. Kuzey İrlanda da dahil olmak üzere Büyük Britanya ile AB arasında taşınan mallar bir dizi yeni kontrol ve gerekliliğe tabi olacak ve bunun Birleşik Krallık'taki tüccarlar, işletmeler ve potansiyel müşteriler için yaratacağı maliyet artışından kaçış bulunmamaktadır. Yeni ticaret ilişkimiz yerleşmeye başladığında, birbirimizin standartlarının karşılıklı olarak kabul edilmesinin, limanlarda ve sınırlarda denetim ve müdahalelere olan ihtiyacın azalması anlamına gelebileceğini umuyoruz” şeklinde açıklamada bulunmuştur. (Kaynak: https://www.offshore-energy.biz/ )

5. Avrupa Komisyonu “Siber Güvenlik Araç Seti”ni yayımladı.

Avrupa Komisyonu, 16 Aralık 2020 tarihinde, taşımacılık sektöründe siber güvenliği ve siber dayanıklılığı artırmak için ipuçlarını ve uygulama önerilerini kapsayan “Siber Güvenlik Araç Seti”ni yayımladı. 

2019 yılında sekiz Avrupalı ??işletmeden birinin siber saldırılardan etkilenmiş olduğu göz önüne alındığında, siber güvenlik şirketler için büyüyen bir endişe haline gelmektedir. Bununla birlikte, birçok çalışan risklerin yeterince farkında değildir ve çalışanların örneğin doğrulanmamış bir e-posta ekini açmak gibi davranışları saldırganlara istemeden de olsa kapıyı açabilmektedir.

Bu kapsamda, “Taşımacılıkta Siber Güvenlik Araç Seti”, özellikle taşımacılık sektörüne odaklanarak, daha yüksek seviyelerde siber farkındalık ve siber temizliğe katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Söz konusu Araç Seti, büyüklüklerine ve faaliyet alanlarına bakılmaksızın tüm taşımacılık şirketlerine hitap etmektedir.

Araç Seti, taşımacılık şirketlerini etkileyebilecek dört ana tehdit hakkında temel bilgileri kapsamaktadır. Bunlar; kötü amaçlı yazılımın yayılması, hizmet reddi, yetkisiz erişim ve hırsızlık ve yazılım manipülasyonudur. Bahse konu tehditlerin her birine yönelik, tüm taşımacılık personeli için faydalı olabilecek iyi uygulamalar uzmanlık alanlarına bakılmaksızın Araç Setinde listelenmektedir.

Araç Seti ayrıca, taşımacılık şirketlerindeki güvenlik ve siber güvenlik uzmanlarını özel olarak ilgilendiren bilgileri sunan daha ileri bir seviyeye de sahiptir. Söz konusu ileri düzey; hava, deniz ve kara ulaşım modlarına göre düzenlenmiştir. Araç Seti, her bir taşıma modu için siber tehditlerin tanımlanması, tespit edilmesi ve müdahale edilmesi konularında rehberlik sağlamaktadır.

Araç Seti, Avrupa Komisyonu’nun Avrupa'da siber güvenliği geliştirmeyi amaçlayan diğer girişimleriyle uyumludur. Komisyon, mümkün olan en geniş kitleye yayılmasını desteklemek için, şu anda İngilizce olarak mevcut olan Araç Setini 2021 yılı içinde diğer dillere de çevirmeyi planlamaktadır. Söz konusu Araç Setine  https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/cybersecurity-toolkit_en.pdf internet adresinden erişilebilmektedir. (Kaynak: Avrupa Komisyonu)

6. 01.2020-29.12.2020 tarihleri arasındaki Paris MOU kapsamında Türk bayraklı gemi tutulmaları.

01.01.2020 – 29.12.2020 tarihleri arasında Paris Memorandumu (Paris MOU) üye limanlarında Türk Bayraklı gemilere yönelik 174 denetim gerçekleştirilmiş ve söz konusu denetimlerde 3 Türk Bayraklı gemi tutulmuştur (Yunanistan / Elefsis, İtalya / Trieste (2) )  Türk Bayraklı gemi tutulmalarına ilişkin detaylı bilgiler Odamız web sayfasında (http://www.denizticaretodasi.org.tr/sayfalar/gemitutulmalari.aspx ) yer almaktadır.

Bilgilerinize arz/rica ederim.