26.01.2022 - DENİZCİLİĞİ STRATEJİK SEKTÖR OLARAK DEĞERLENDİRMELİYİZ

Dünya ve ülkemiz için zor bir yılı geride bıraktık. Pandeminin yeni varyantları ile sosyal ve ekonomik hayatta endişelerin devam ettiği 2021 yılına, küresel tedarik zincirindeki bozulmalar, artan üretim maliyetleri ve yüksek enflasyon damgasını vurdu.

2022 yılına ise yeni küresel risklerle girdik. Dünyada aşılamanın yarattığı iyimserlik maalesef ekonomik alanda beklenen rahatlamayı getirmedi. Enflasyonu düşürmeyi hedefleyen gelişen ülkelerin merkez bankaları, bu yıl varlık alımlarını azaltmayı ve faizleri artırmayı gündemlerine koydular. Bu yönde atılacak adımların, başta gelişmekte olan ekonomiler olmak üzere ülkeleri borç krizi ile yüz yüze getirebileceği uyarıları artıyor.

LOJİSTİK DARBOĞAZLAR DEVAM EDECEK

Küresel tedarik zincirindeki tıkanıklığın deniz taşımacılığı ve lojistik sektöründeki olumsuz etkilerini bu yıl da yaşamaya devam edeceğiz. Pandemi nedeniyle 2020’de yüzde 10 daralan küresel mal ticareti, 2021’de tahmini olarak yüzde 22 arttı. Bu ertelenmiş güçlü talebe ne üretim sektörleri ne deniz taşımacılığı yetişebildi. Deniz ticaretinin normal akışına dönmesi için önce küresel talebin yavaşlaması, bunun yanı sıra ek gemi ve liman kapasitelerinin devreye girmesi gerekiyor. Ayrıca ABD Merkez Bankası’nın 2022’de hangi boyutta faiz artırımına gideceği, Çin ekonomisinin ne oranda büyüyeceği, varili 100 dolara yaklaşan petrol fiyatlarının nereye doğru seyredeceği gibi sorular, belirsizlik yaratmaya devam ediyor. Uzmanlar, pandemi döneminde 2 bin dolar seviyesinden 10 bin doların üzerine çıkan Çin-Batı Avrupa navlun fiyatlarının bu yıl da yüksek seviyeleri koruyacağını ifade ediyor.

Tedarik krizi ve yüksek navlunlar ise denizciliği yeniden şekillendiriyor. Nakit zengini konteyner gemi operatörleri, denizde ve karada yeni satın almalarla daha önce limandan limana kurdukları lojistik zinciri kapıdan kapıya uzatırken, Çin başta olmak üzere gelişmiş ülkeler tedarik zincirindeki tıkanmayı aşmak için tüm taşıma modlarını tek bir merkezden yönetmeye çalışıyor.

Ülkemiz denizciliğinin bu gelişmeleri yakından takip ederek, rekabetçi üstünlüğe dayalı yeni bir organizasyona gitmesi kaçınılmaz hale geliyor. Avrupa pazarına yakın olma avantajımız, Avrupa’da boşalan rafları en hızlı şekilde dolduracak ülke olarak Türkiye’yi bir lojistik üs, üretim ve tedarik merkezi olarak öne çıkarıyor. İhracatımızdaki güçlü artış da bu avantaj sayesinde gerçekleşebildi. Ancak bu fırsatı sürekli kılmak için lojistik performansımızı artırmak durumundayız. Her fırsatta söylediğimiz gibi ürettiğimizi hızlı ve en düşük maliyetle denizyoluna aktarmalıyız. Bunun yolu da denizciliği ve lojistiği stratejik sektör olarak değerlendirmekten, milli gemi filomuzu büyütmekten, sanayi bölgelerini limanlara bağlayacak altyapı yatırımlarını hızlandırmaktan ve Kuşak Yol gibi önemli projelerin üzerinde yer almamızı sağlayacak yatırımları yapmaktan geçmektedir.

LİMANLARDA YÜK HAREKETİ ARTIYOR

Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Adil Karaismailoğlu’nun açıklamasına göre 2021’de Türkiye limanlarından elleçlenen konteyner miktarı yüzde 8,3 artarak 12,6 milyon TEU’ya ulaştı. İzmir Limanlarımızda elleçlenen konteyner miktarı ise 2 milyon TEU’ya yaklaştı. İzmir Körfezi Rehabilitasyon Projesi, Kuzey Ege Çandarlı Limanı, lojistik merkez projeleri ile bölgemizin aktarma merkezi olma imkanını artırabiliriz. Ayrıca ihracatımızın yarısını gerçekleştirdiğimiz Avrupa Birliği ile Akdeniz limanlarına yeni Ro-Ro hatları kurmayı değerlendirmeliyiz.

Deniz turizmi sektörü 2021 yılında pandemi döneminin kayıplarını büyük ölçüde kapattı. Türkiye’nin 2022 yılında 35 milyar dolarlık turizm geliri hedefi doğrultusunda deniz turizmindeki büyüme de devam edecektir. Bahar aylarında Ege kıyılarımız ile Yunan adaları arasında feribot seferlerinin yeniden başlaması en büyük dileğimizdir. Kruvaziyer sektöründe Egeport Kuşadası, Galataport İstanbul’dan sonra İzmir Limanı ve diğer limanlarımızın bu yıl yolcu gemilerini kabul etmeye başlayacakları bekleniyor. Galataport’un yolcu gemilerini kabul etmesi Doğu Akdeniz’de yeni bir çekim alanı yaratacağına, İzmir’in de bu rotada cazip bir uğrak noktası haline geleceğine inanıyoruz.

Bu düşüncelerle 2022 yılında herkese sağlık, huzur, mutluluk, bereketli kazançlar dilerim.

Pruvanız neta, rüzgârınız kolayına olsun. Kalın sağlıcakla.

Yusuf ÖZTÜRK
Yönetim Kurulu Başkanı
İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi