Uluslararası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping-ICS) tarafından gönderilen 1 Temmuz 2021 tarih ve MC(21)56 sayılı yazıda Temmuz 2021 Ayına ait İstihbarat Raporuna yer verilmektedir.

Bahse konu raporun, 2021'in ilk beş ayında önemli bir artış gösteren düzensiz göç faaliyetleri ve Akdeniz'deki göçmen akımının güzergâhları ile ilgili bilgilerin yanı sıra, üç odak bölgedeki (Batı Afrika, Hint Okyanusu'nun batı kısmı ve Güney Doğu Asya) ticari gemilere yönelik saldırıları ve bu bölgelerdeki farklı tehdit unsurlarına yönelik değerlendirmeleri içerdiği belirtilmektedir.

Afrika ve Orta Doğu'da çatışma, yoksulluk, baskı ve genel güvenlik sorunlarının, Avrupa'ya çok yoğun bir mülteci ve düzensiz göçmen akışı yarattığı, bu akıma katılan göçmenlerin birçoğunun kaçakçılık, insan ticareti ve hak ihlallerinin kurbanı olduğu ifade edilmektedir. Avrupa'ya açılan kapı olarak Akdeniz'e odaklanıldığı göz önüne alındığında, seyire elverişli olmayan deniz araçları ile yapılan yolculuklarda, düzensiz göçün bir sonucu olarak yüksek sayıda can kaybı yaşandığı ve bu durumun halen büyük bir risk oluşturduğu hususlarına değinilmektedir.

2021 yılının ilk beş ayı içerisinde Avrupa'ya yasadışı yollarla göç edenlerin sayısının bir önceki yıldaki toplam sayının 47.100 kişiyle %47 oranında artış gösterdiği, Avrupa'ya yasadışı yollarla giriş yapmayı deneyen mültecilerin birçoğunu Batı Afrikalıların oluşturduğu, sadece Mayıs ayında 10.500 yasadışı göçmen kaydedildiği belirtilmektedir.

Bahse konu düzensiz göç rotalarının Atlantik ve Batı Akdeniz bölgeleri olduğu düşünüldüğünde, 2000'li yılların başlarında Avrupa'ya yasadışı yollarla giriş yapanların İspanya üzerinden geçiş yaptıkları, Batı Akdeniz göç rotasında mültecilerin, Fas ve Cezayir üzerinden Cebelitarık Boğazını geçerek İspanya kıyılarına çıktıkları bildirilmektedir.

2003 yılında düzensiz göç faaliyetlerini önlemeye yönelik alınan tedbirler neticesinde Atlantik üzerinden farklı bir göç rotası oluşturulduğu, buna göre göçmenlerin Senegal ve Moritanya üzerinden Kanarya Adalarına, oradan da ana karaya geçiş yaptıkları, 2018 yılına gelindiğinde ise, Fas üzerinden sürdürülen düzensiz göçün Batı Akdeniz rotasının mülteciler için en çok tercih edilen güzergâh olarak kullanıldığı ifade edilmektedir.

2000'li yılların başında Batı Akdeniz rotasındaki tedbirler neticesinde düzensiz göç faaliyetlerinin Akdeniz'in merkezine doğru kaydığı, Malta ve İtalya'yı Kuzey Afrika'ya bağlayan bir göç rotası olarak kullanıldığı, 2008 ve 2009 yıllarında tırmanışa geçen göçleri azaltmak ve Libya'dan İtalya'ya gerçekleşen bu düzensiz göç akımını durdurmak için iki ülke arasında antlaşma imzalandığı ve bunun neticesinde düzensiz göçün yarı yarıya azaldığı ancak, son yıllarda Libya'da gelişen durumun göçlerin artmasına sebep olduğu belirtilmektedir.

2015 yılında, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük göç dalgasının yaşandığı; Suriye, Afganistan, Irak, ve Somali'den savaş ve çatışmalardan kaçan mültecilerin Akdeniz üzerinden düzensiz göç dalgası başlattığı, Avrupa Birliği ve Türkiye arasında Ortak Eylem Planı imzalandığı, bu antlaşmayla düzensiz göçmenlerin Türkiye'ye geri kabulü için bir mekanizma kurularak güzergahın kullanımının azaltılmasının amaçlandığı, antlaşmanın imzalanmasından bir yıl sonrasında Yunanistan'a gelen göçmenlerin %97 oranında düştüğü bildirilmektedir.

Deniz Haydutluğu vakaları kapsamında; Batı Afrika bölgesinde 1-30 Haziran 2021 tarihleri arasında üç saldırı ve bir şüpheli durum rapor edildiği, Nijer Deltası güney ve doğusunda faaliyet gösteren deniz haydutlarının, Gine Körfezi'ndeki en önemli tehdit olmaya devam ettikleri, tüm gemileri hedef alabilecekleri, ancak küçük tonajlı dökme yük gemileri, ürün tankerleri, genel yük ve açık deniz ikmal gemileri ile balıkçı gemileri gibi düşük süratli ve alçak bordalı gemilere gerçekleştirilen saldırıların başarılı olma olasılığının daha yüksek olduğu ifade edilmektedir.

Batı Hint Okyanusunda yüzer mayın tehdidinin arttığı, Aden Körfezi'nde Haziran ayı içerisinde herhangi bir deniz haydutluğu vakası rapor edilmediği, Somalili deniz haydutlarının ana gemi desteği olmadan genel olarak 300 deniz mili, azami olarak ise kıyıdan 500 deniz mili açığa kadar faaliyet gösterebilme imkânına sahip oldukları bildirilmektedir. Güneydoğu Asya'da 1-30 Haziran 2021 tarihleri arasında 5'i dökme yük, 4'ü konteyner gemisi olmak üzere 9 gemiye deniz haydutları tarafından çıkıldığı, olayların büyük çoğunluğunun Singapur Boğazı'nda yaşandığı, bölgede Endonezya, Singapur ve Malezya sınırlarının Singapur Boğazında kesişmesi dolayısıyla yetki alanları konusundaki güçlüklerin deniz haydutlarının kaçma imkânlarını kolaylaştırdığı ifade edilmektedir.

Bilgilerinize arz/rica ederim.