Sayın Üyemiz,

Avrupa Birliği Konseyi tarafından 3 Haziran 2022 tarihinde yayımlanan ve 2014/833 sayılı Konsey Yönetmeliğini değiştiren "Rusya'nın Ukrayna'da İstikrarı Bozucu Eylemlerine Karşı Kısıtlamalar" başlıklı 2022/879 sayılı düzenleme ile fazlar halinde uygulanacak şekilde birçok yasak/kısıtlama hükmü getirilmiş olup bu yasaklar arasında Rus ham petrolünün ve petrol ürünlerinin gerek AB'ye gerekse de üçüncü ülkelere taşınmasına ilişkin yasaklayıcı hükümler içermektedir.

Bu itibarla; Rus menşeili veya Rusya’dan ihraç edilen, yönetmelik ekinde (ANNEX XXV) listelenmiş olan ham petrol ve petrol ürünlerinin gemiden gemiye de dahil olmak üzere üçüncü ülkelere taşınmasında doğrudan veya dolaylı olarak teknik yardım, broker hizmeti, finansman veya finansal yardım sağlama, sigorta ve reasürans hizmetlerinin; ham petrol taşımaları için 5 Aralık 2022 sonrasında,  petrol ürünleri için ise 5 Şubat 2023 sonrasında yasaklandığı ve yasakların ihlali halinde ilgili gemiler için oluşturulan P&I sigorta poliçelerinin geçersiz kabul edileceği hususları ifade edilmektedir.

Sürecin başlangıcında, belirtilen yüklerin Avrupa Birliği üyesi ülkelere ve bahsedilen diğer ülkelere ithali ile birlikte bu yüklerin üçüncü ülkelere taşınması durumunda dahi taşıyan gemilere verilecek her türlü finansman veya sigorta sağlama gibi hizmetler yasak iken; yapılan son düzenlemelere göre bu yüklerin belirlenecek "tavan fiyata (price cap)" uyulması kaydıyla, üçüncü ülkelere taşınması halinde finansman veya sigorta hizmetinin verilebilmesi hususu belirli şartların sağlanması halinde yasaklanmaktan çıkarıldığı belirtilmektedir.

Bahse konu yönetmeliğe https://bit.ly/3hRr2eJ linkinden erişim sağlanabilmektedir.

Bununla birlikte konuya ilişkin  Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Denizcilik Genel Müdürlüğü’nden alınan ve ekte sunulan 16.11.2022 tarihli ve 779495 sayılı yazıda, gemi sahiplerinin gemilerinin operasyonları esnasında özellikle üçüncü şahıslara, çevreye veya yüke verilebilecek zararlarla birlikte bunlara ilişkin cezalar ve bunlar gibi durumlardaki sorumluluklarını karşılatabilmek üzere Koruma ve Tazmin (P&I) sigortası yaptırmakta olduğu ve P&I sigortasının uluslararası sözleşmeler gereğince bazı tip ve tonajdaki gemiler için bir zorunluluk olup ülkemiz deniz egemenlik alanlarına uğrak yapacak belirli tip ve tonajdaki gemilerin ulusal mevzuat hükümlerimize göre de geçerli bir P&I sigortası bulundurmaları gerektiği bildirilmektedir.

Yazıda devamla; Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Yönetmeliği Uygulama Yönergesi'nin 13'üncü maddesinin de, Boğazlardan geçecek tehlikeli yük taşıyan tüm gemilerin, 300 GT ve üzeri gemiler ve yedek çeken gemilerin geçerli bir P&I poliçesine sahip olacakları hükmünün amir olduğu; ancak son zamanlarda birçok P&I sigorta kuruluşu tarafından yapılan açıklamalara bakıldığında sorumluluk doğuran bir zarar öncesinde, yasa dışı bir ticari eylem yapılmış olması veya yasaklara uyulmamış olması veya bunlar gibi diğer durumlarda, geminin geçerli bir P&I poliçesi olsa dahi zararların karşılanmayacağı şeklinde ibareler görüldüğü ve bu kuralların genel olarak sigorta kurallarında ve poliçelerinde yer alan matbu metinler olduğu, ancak bu uyarı niteliğindeki açıklamaların güncel gelişmelerle ilgili olarak gemi sahiplerine hatırlatıcı nitelikte ilave tedbirler olduğu da bilindiği belirtilmektedir.

Konu hakkında, 

-Deniz egemenlik alanlarımıza girecek olan bir gemiler açısından ülkemiz özelinde değerlendirildiğinde ise oldukça dinamik bir sektör olan, 100 binden fazla geminin oyuncusu olduğu ve ekseriyeti uluslararası boyutta cereyan eden deniz ticaretinde, herhangi bir geminin ülkemiz deniz egemenlik alanlarına gelmeden önce, yasaklanmış veya yasa dışı olan bir eylemi gerçekleştirip gerçekleştirmediğinin takip edilebilmesinin mümkün görünmediği,

- Öte yandan, olası bir kaza halinde ülkemiz, değerlerimiz ve halkımız için katastrofik sonuçları olma olasılığı çok yüksek olan özellikle ham petrol ürünleri gibi yükleri taşıyan yüklü gemilerin Türk Boğazları'ndan geçişleri esnasında, P&I sigortalarının halen geçerli ve kapsayıcı olduğunun bir şekilde teyit edilmesinin gerektiği,

- Aksi halde, olası bir kaza sonrasında, P&I sigorta kuruluşunun bulunamaması veya sigorta kuruluşunun yukarıda belirtilen sebeplerle yapılması gereken iş ve işlemleri reddetmesi veya bütün bunlara ilişkin süreçlerin zaman alması ve gerekli müdahalelerin gecikmesi hallerinde; öncelikle ülkemiz, değerlerimiz ve halkımızın hayati derecede zarar görebilecek, bunun yanında ise önemli bir su yolu olan Boğazlarımızın bu süreçte kapalı kalması halinde de tedarik zinciri ve lojistik hareketliliğin durma noktasına geleceği, küresel bir kriz durumunun meydana gelebileceği,

- Bu sebeple, geminin yaptığı bu sefer esnasında halen geçerli P&I sigortası kapsamında olacağına ilişkin ilave bir teyit mektubu alınmasının en maliyet-etkin ve makul çözüm olacağının değerlendirildiği,

ifade edilmektedir.

Bu itibarla, 01/12/2022 tarihinden sonra Türk Boğazları'ndan yüklü olarak geçecek ham petrol taşıyan gemilerin P&I sigorta kuruluşlarından, gemi detayı, yükü ve seferinin yer aldığı ve P&I sigortasının bu geminin, sefer ve yük için geçerli ve kapsayıcı olacağını belirtir bir mektubun alınması, bu mektubun yine bu sigorta kuruluşları veya temsilcileri tarafından geminin vereceği Seyir Planı-1 (SP-1) raporuna eklenmesi ve ayrıca istcan.gth@kiyiemniyeti.gov.tr  e-posta adresine gönderilmesi, konuyla ilgili iş ve işlemlerin olası zaman kayıplarını önlemek ve geminin geçişini geciktirmemek amacıyla mümkün olduğunca erken gemi acenteleri tarafından koordine edilmesi istenmektedir.

Bilgilerinize arz/rica ederim.